Μακαβέγιεφ, Ντούσαν

(Dusan Makavejev, Βελιγράδι 1932 –). Σέρβος σκηνοθέτης του κινηματογράφου. Σπούδασε ψυχολογία και κινηματογράφο. Από τις πρώτες πειραματικές ταινίες του ήταν εμφανές το ανατρεπτικό και πρωτοποριακό ύφος του και χαρακτηρίστηκε ένας από τους σκηνοθέτες του μαύρου κύματος της δεκαετίας του ’60. Η πρώτη του ταινία, Ταξίδι στην Παλιά Γιουγκοσλαβία, γυρίστηκε το 1953, με φιλμ των 16 mm. Το ενδιαφέρον του για την πολιτική και σεξουαλική απελευθέρωση, τις οποίες θεωρούσε αλληλένδετες, φάνηκε από τη δεύτερη μικρού μήκους ταινία του, Spomenicima Ne Treba Verovati (1958), η οποία διακρίθηκε στο φεστιβάλ των Κανών. Το 1966 γύρισε την πρώτη μεγάλη ταινία του, Ο άνθρωπος δεν είναι πουλί, η οποία χαρακτηρίστηκε ως σταυροδρόμι του κινηματογράφου της Ανατολικής Ευρώπης. Ο ίδιος δήλωσε για την ταινία του ότι δεν ήταν απαραίτητο να έχει συγκεκριμένο ύφος, αλλά δανειζόμενος τις τεχνικές των ανταρτών, χρησιμοποίησε μύθους και πραγματικές καταστάσεις, τα οποία έδεσε με το ψυχολογικό όπλο της έκπληξης. Στην επόμενη ταινία του, Ιστορία αγάπης ή η υπόθεση του χαμένου τηλεφωνητή (1967), ο Μ. έπαιζε με τον χρόνο. Η γνωστότερη ταινία του είναι το Μυστήρια του οργανισμού (1968-71), η οποία στηρίχθηκε στην οργανική θεωρία του Βίλχελμ Ράιχ. Η ταινία η οποία έγινε γνωστή στην Ελλάδα ήταν το Sweet Movie (1974), με μουσική επένδυση του Μάνου Χατζιδάκι, αλλά απέτυχε εμπορικά και δέχθηκε σφοδρή κριτική (παρά την εξαιρετική μουσική επένδυση). Άλλες σημαντικές ταινίες του είναι οι Montenegro (1981), Coca Cola Kid (1985) και Manifesto (1989).